Het Zonnestelsel :: Astronomie

Het Zonnestelsel

Geplaatst door Bert Carrein - Laatst gewijzigd op 10 februari 2010

Acht Planeten en hun manen draaien rond de Zon, ook onze eigen Aarde. Duizenden asteroïden en kometen horen ook bij deze familie van de Zon, ofwel het zonnestelsel.

Zes van de acht planeten in het zonnestelsel hebben samen meer dan 100 natuurlijke manen. Naast de 'echte' planeten draaien er enkele duizenden miniatuur-planeetjes rond de Zon. Veel hiervan hebben een baan tussen de planeten Mars en Jupiter. Ze worden asteroïden genoemd. Kometen, die bestaan uit ijs en gesteente, komen uit het buitenste deel van het zonnestelsel.

astronomie sterrenkunde ruimtevaart nieuws De Zon vormt met alles wat om hem draait, tot stofdeeltjes aan toe, het zonnestelsel. De zon houdt zijn familie bij elkaar met zijn sterke zwaartekracht. De banen van de planeten zijn elliptisch, maar de meeste zijn bijna cirkelvormig.

Van negen naar acht planeten

Vandaag bestaat het zonnestelsel officieel uit acht planeten. Eens waren er dat nog negen: de huidige acht met Pluto. De IAU (Internationale Astronomische Unie) heeft op 24 augustus 2006 beslist dat dat Pluto — een object kleiner dan onze maan — niet langer onder de categorie 'planeet' valt.

Pluto behoort dus tot de dwergplaneten van het zonnestelsel. Andere zijn Ceres, tussen de baan van Mars en Jupiter in de asteroïdengordel, en Eris, nog voorbij de baan van Pluto. De ontdekking van de dwergplaneet Eris was trouwens de reden van de discussie.

Het ontstaan van het zonnestelsel

De Zon, de planeten en de rest van het zonnestelsel ontstonden 4,6 miljard jaar geleden uit één traag roterende gas- en stofwolk. Door de zwaartekracht vormden gas en stof geleidelijk een schijf rond de jonge Zon.

Kleine brokstukken kwamen in de schijf bij elkaar. Sommige botsten en vielen weer uiteen. Andere versmolten tot steeds grotere brokken, die werden gebombardeerd door het resterende puin. In vele miljoenen jaren groeiden de grotere brokstukken uit tot de huidige planeten. Vele kleinere brokken werden kometen en asteroïden.

astronomie sterrenkunde ruimtevaart nieuws

Feiten over het zonnestelsel

Planeet	Afstand tot de Zon (AE)	Omwentelingsduur
Mercurius	0.387	87.97 dagen
Venus	0.723	224.7 dagen
Aarde	1	365.26 dagen
Mars	1.524	686.98 dagen
Jupiter	5.203	11.85 jaar
Saturnus	9.539	29.46 jaar
Uranus	19.18	84.01 jaar
Neptunus	30.06	164.8 jaar

De planeten en hun banen

De zwaartekracht van de Zon trekt alles in het zonnestelsel naar zich toe, maar de planeten vallen niet op de Zon door de constante snelheid van hun baan. Hun snelheid is in evenwicht met de zwaartekracht van de Zon.

Toen het zonnestelsel ontstond, wentelde alles al in de enorme gas- en stofschijf (accretieschijf) rond de jonge Zon. Verre planeten draaien het langzaamst. Dwergplaneet Pluto draait gemiddeld tien keer zo traag als Mercurius. Pluto moet ook een veel grotere afstand afleggen, omdat hij honderd keer zo ver van de Zon afstaat als Mercurius. Daarom doet Pluto ruim duizend keer zo lang over een omwenteling als Mercurius.

Schema van het zonnestelsel

De vier Planeten die het verst van de Zon afstaan, noemen we de buitenplaneten. De vier binnenplaneten zijn veel kleiner dan Jupiter, Saturnus, Uranus en Neptunus. Deze reuzen hebben vele manen. De banen van de planeten liggen bijna allemaal keurig binnen elkaar. De banen van Mercurius en Mars zijn wel iets elliptische dan die van de andere planeten.

desterren.net

Astronomie