Nieuws

13 miljard oude explosie in het heelal waargenomen

Geplaatst op 28-04-2009 om 16u39 door Bert Carrein - 5050 keer gelezen
Nieuws

Wetenschappers hebben met de VLT-telescoop van ESO in Chili ontdekt dat een donderdag waargenomen zwak lichtgevende gammaflits de handtekening is van de explosie van het tot nu toe vroegste en ver verwijderde object in het Universum. De explosie deed zich klaarblijkelijk meer dan 13 miljard jaar geleden voor, dus nauwelijks zowat 600 miljoen jaar na de Oerknal.

Gammaflitsen kunnen van minder dan een seconde tot meerdere minuten duren, en daarbij komt een geweldige hoeveelheid energie vrij. Zij gelden dan ook als de meest energierijke verschijnselen in de kosmos. Op donderdag 23 april ontdekte de Swift-satelliet van de NASA in het sterrenbeeld Leeuw de 10 seconden durende gammaflits GRB 090423. Daarop schoot snel een reeks telescopen op de grond aan het werk, waaronder die van de ESO in Chili, met name La Silla en de gigantische VLT op de berg Paranal.

Infrarode observaties 17 uur na de ontdekking van de uitbartsing van gammastraling leerden dat het licht van de explosie door de uitdijing van het heelal een aanzienlijke roodverschuiving had ondergaan, met name 8,2. Meteen is de verst verwijderde gammaflits ooit ontdekt "en zo ook het verst verwijderd object dat ooit (in het heelal) is gevonden", zegt Nial Tanvir die het VLT-observatieteam leidde.

De knal deed zich voor toen de kosmos zowat 600 miljoen jaar oud was, wat minder dan 5 procent is van zijn huidige leeftijd. Wetenschappers nemen aan dat de allereerste sterren ontstonden toen het universum tussen de 200 en 400 miljoen jaar jong was. De ontdekking toont ook het belang aan van gammaflitsen bij het onderzoek van de verst verwijderde en dus oudste delen van het universum, zegt Tanvir. Hij is er naar eigen zeggen gerust in dat er nog veel verdere flitsen zullen worden gezien, "wat een venster openzet voor de studie van de allereerste sterren en de Donkere Jaren van het Universum".

Het vorige record was een gammaflits die vorig jaar gemerkt werd. Die had een roodverschuiving van 6,7 en deed zich 200 miljoen jaar na de huidige recordhouder voor.

astronomie sterrenkunde ruimtevaart nieuws
Vorige week legde NASA's rond de Aarde draaiende Swift satelliet in gammastraling de explosie vast die zó krachtig was dat hij dwars door het hele zichtbare Heelal waar te nemen was.

Bron: http://www.hln.be

Gerelateerde berichten

Lees ook: Oorsprong van straalstromen van blazars ontdekt
Lees ook: Mysterieuze lichtflits achtervolgd astronomen
Lees ook: Ook jets bij neutronensterren
Lees ook: Enorme kosmische uitbarsting doet Swift satelliet tiltslaan
Lees ook: GRB 060218: Een mysterieuze kortdurende nagloed
Lees ook: Natuurlijke deeltjesversnellers in sterrenstelsel NGC 253

Bekijk alle berichten uit deze categorie.

Home

Nieuws

Astronomie

Mediatheek