Nieuws

Een waarschuwingssysteem voor asteroïden?

Geplaatst op 23-08-2010 om 21u46 door - 3763 keer gelezen
Nieuws

Wetenschappers in Hawaï beraden zich over een voorstel om een betaalbaar high-tech project te verwezenlijken dat asteroïden en kometen kan opsporen die een potentieel gevaar vormen voor onze planeet.

Het voorstel, dat ATLAS genoemd wordt, wat een afkorting is voor ‘Asteroid Terrestrial impact Last Warning System’, combineert twee telescopen die waarschuwen indien er een buitenaards object in onze buurt komt. Wetenschappers hopen dat het systeem uren en zelfs dagen op voorhand een naderende impact kan voorspellen.

Aan het hoofd van het ATLAS project staan John Tory en Robert Jedicke, beiden wetenschappers aan het Instituut voor Astronomie van de universiteit van Hawaï.

Het voorgestelde ATLAS project maakt gebruik van twee observatieposten, die 100 km van elkaar gescheiden zijn en gelijktijdig de voor hun zichtbare hemel tweemaal per nacht zullen scannen. Elke observatiepost is samengesteld uit vier commerciële telescopen, waarvan twee per observatiepost gelijktijdig hetzelfde stuk aan de hemel observeren.

Het verschil van de schijnbare positie van een hemelobject, gezien vanaf twee verschillende posities, is een verschijnsel dat parallax genoemd wordt. De voorgestelde observatieposten bieden een manier aan om objecten te scheiden die zowel dichtbij als verafgelegen zijn. Het systeem zou op die manier een gebied kunnen scannen dat ongeveer tienmaal de afstand van de Aarde tot de Maan bedraagt. De gemiddelde afstand van de Maan is 384402 km.

Indien het systeem uitgebreid wordt tot vier geografisch goed gekozen sites (waarbij men pleit voor acht observatoria, twee per site), biedt het de mogelijkheid voor astronomen om de gehele hemel af te speuren naar asteroïden, kometen en grote meteoren. De telescopen zouden dan worden opgesteld in paren, waarbij twee observatieposten zich op het noordelijk halfrond bevinden en twee op het zuidelijke halfrond.

Trio van technologieën

Volgens Robert Jedicke, onderzoeker bij ATLAS, was de technologie vijf jaar geleden nog niet beschikbaar en dankt men de ontwikkeling van ATLAS aan de combinatie van drie technologieën. Ten eerste zijn er tegenwoordig betaalbare CCD camera’s beschikbaar die een hoge kwaliteit leveren. Daarnaast kan men nu ook gebruik maken van kleine telescopen die voortreffelijke lenzen bezitten en een groot deel van de sterrenhemel tonen, alsook beschikt men vandaag over snelle computers die alle gegevens gedurende dezelfde nacht nog kunnen verwerken.

De kostprijs van een observatiepost bedraagt zo’n 1 miljoen dollar. Door reeds te starten met twee ATLAS observatieposten kan een groot deel van de doelstelling al worden bereikt, volgens Robert Jedicke van ATLAS. Jedicke meldt tevens dat een observatoria zelfs op een hogeschool kan geïnstalleerd worden, in verschillende landen over heel de wereld. De effectiviteit van ATLAS om asteroïden van verschillende afmetingen te vinden zou hierbij al aanzienlijk onderzocht zijn.

Asteroïde 2008 TC3

Jedicke benadrukt dat een waarschuwingssysteem voor asteroïden niet vergeleken kan worden met de reeds bestaande systemen op Aarde. Een tornado is bijvoorbeeld maar even op voorhand op te sporen, een orkaan enkele dagen, en bij een aardbeving krijg je zelfs geen enkele waarschuwing. De inslag van een asteroïde daarentegen zou weken en soms zelfs jaren op voorhand voorspeld kunnen worden.

ATLAS zou bijvoorbeeld het ideale waarschuwingssysteem geweest zijn om asteroïde 2008 TC3 op te sporen, die in 2008 in de atmosfeer van de Aarde terechtkwam. ATLAS zou een dergelijk object kunnen opsporen nog voor het de Aarde bereikt, maar ook de inslagdatum zou ATLAS kunnen berekenen, alsook de plaats waar het puin op Aarde terechtkomt.

Indien ATLAS opgestart wordt, zou een asteroïde zoals 2008 TC3 jaarlijks gevonden kunnen worden, en zou de plaats van impact exact voorspeld kunnen worden. Wetenschappelijk gezien is dit heel belangrijk.

Plaats van impact

Asteroïde 2008 TC3 was een klein object dat op 7 oktober 2008 insloeg in het noorden van Soedan. De asteroïde was de eerste ruimtesteen die in het heelal zichtbaar was alvorens in te slaan op Aarde.

De asteroïde werd ontdekt door de geäutomatiseerde Catalina Sky Survey Telescoop op Mount Lemmon (Arizona), op 6 oktober 2008. Volgens berekeningen zou de asteroïde 19 uur later inslaan in de Nubische woestijn van Noord-Soedan.

Na de inslag werd er een zoektocht geörganiseerd door Peter Jenniskens, onderzoekswetenschapper van het SETI-instituut in California. Aan de zoektocht werkten een vijftigtal studenten mee van de universiteit van Khartoum, waarbij een deel van de woestijn zorgvuldig gesweept werd en men honderden brokstukken van de asteroïde terugvond. Door de brokstukken in elkaar te puzzelen konden de onderzoekers een beeld vormen van hoe de asteroïde eruit zag.

Waarschuwing naderende impact

Wie er ook met belangstelling naar het ATLAS project kijkt, is voormalig Apollo astronaut Russell Schweickart (Rusty voor de vrienden). Schweickart is voorzitter van het bestuur van de B612 stichting, welke zich inzet voor de ontwikkeling en het testen van ruimtevluchten die de Aarde moeten beschermen tegen toekomstige inslagen van asteroïden. Daarnaast is Schweickart de oprichter en voormalig voorzitter van de Association of Space Explorers, een internationale vereniging van professionele astronomen en astronauten.

Volgens Schweickart is ATLAS het eerste telescopische systeem dat ontwikkeld is om asteroïden op te sporen die op het punt staan om op Aarde in te slaan. Een aantrekkelijke eigenschap van ATLAS is volgens Schweickart ook de lage kost die eraan verbonden is, wat voornamelijk te danken is aan het gebruik van kleine commerciële telescopen, in combinatie met aangepaste software van de Panoramic Survey Telescoop, alsook aan een systeem dat men ‘Rapid Respons System’ noemt.

Schweickart verklaart tenslotte nog dat, indien de kosten rond de 1 miljoen dollar gehouden kunnen worden, ook amateurastronomen en universiteiten aan het project kunnen deelnemen. Ook de ontdekking van asteroïden behoort voor deze groepen tot de mogelijkheid, wat het project heel spannend maakt om aan mee te werken.

Bron: space.com

Gerelateerde berichten

Lees ook: Rosetta triomfeert
Lees ook: Dawn aangekomen in planetoïdengordel
Lees ook: Hubble-telescoop spot bizar X-vormig object
Lees ook: Asteroïde scheert in september de aarde voorbij
Lees ook: Touw kan botsing met asteroïden voorkomen
Lees ook: Ook planetoïden worden rood van de zon

Bekijk alle berichten uit deze categorie.