Astronomen van het Nederlands ruimteonderzoeksinstituut SRON hebben een nieuw cluster van melkwegstelsels ontdekt. Ze deden de ontdekking in een internationaal team met gegevens van ESA's ruimtetelescoop XMM-Newton. De resultaten zijn onlangs gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Astronomy & Astrophysics.
Clusters van melkwegstelsels zijn de grootste structuren in het universum. Ze bestaan uit tientallen tot honderden melkwegstelsels die elk weer uit honderden miljarden sterren bestaan. Zwaartekracht houdt alles bij elkaar. In de clusters bevindt zich gas dat honderden miljoenen graden warm is. Dit gas zendt röntgenstraling uit en is daarmee zichtbaar voor ruimtetelescopen als XMM-Newton. Gedetailleerde analyse van de röntgenstraling vertelt astronomen meer over de samenstelling en de herkomst van het gas.
"Het onderzoek aan deze grote groepen melkwegstelsels draait vooral om de vraag hoe de grote structuren van het heelal gevormd zijn", legt projectleider Jelle Kaastra uit. Materie in het heelal is volgens de huidige inzichten verdeeld als een web van draadachtige structuren van ijl heet gas: het kosmisch web. Tussen die draden zitten holtes die steeds groter worden omdat het heelal uitdijt. "Vergelijk het met de bellen in een schuimbad", aldus de astronoom. Op de knooppunten in het web is de dichtheid van materie het hoogst. Daar kunnen dus clusters van melkwegstelsels ontstaan.
Door hun enorme massa en aantrekkingskracht hebben de clusters hun eigen dynamiek. Kaastra: "Ze trekken elkaar aan, ze bosten, ze vliegen door elkaar heen. Er gebeurt van alles dat we met röntgentelescopen als XMM-Newton kunnen bestuderen." XMM-Newton is de röntgentelescoop van ESA. SRON bouwde er een instrument voor dat röntgenstraling in detail kan analyseren. XMM-Newton werd in 1999 gelanceerd vanuit Frans Guyana en functioneert nog altijd uitstekend. Onlangs verlengde ESA de operaties van de satelliet met nog eens 5 jaar.
Bron: http://www.esa.int
Lees ook: Grootste 3D-kaart van het heelal onthuld
Lees ook: Botsing van aardse planeten op 300 miljoen lichtjaar
Lees ook: Inzichten in samenstelling heelal onjuist?
Lees ook: Melkwegstelsels in de Perseuscluster
Lees ook: Verklaring voor verschillen in veldsterktes ontdekt
Lees ook: Donkere materie
Voortaan kun je alle nieuwsberichten van desterren.net ook volgen op Twitter en Facebook!
Dit engelstalig magazine is een echte aanrader voor de ware astronomie-liefhebber!
Bestellen of meer info »