Nieuws

Ruimtetelescoop ontmaskert nieuwe cluster

Geplaatst op 15-12-2007 om 14u31 door Bert Carrein - 2454 keer gelezen
Nieuws

Astronomen van het Nederlands ruimteonderzoeksinstituut SRON hebben een nieuw cluster van melkwegstelsels ontdekt. Ze deden de ontdekking in een internationaal team met gegevens van ESA's ruimtetelescoop XMM-Newton. De resultaten zijn onlangs gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Astronomy & Astrophysics.

astronomie sterrenkunde ruimtevaart nieuwsClusters van melkwegstelsels zijn de grootste structuren in het universum. Ze bestaan uit tientallen tot honderden melkwegstelsels die elk weer uit honderden miljarden sterren bestaan. Zwaartekracht houdt alles bij elkaar. In de clusters bevindt zich gas dat honderden miljoenen graden warm is. Dit gas zendt röntgenstraling uit en is daarmee zichtbaar voor ruimtetelescopen als XMM-Newton. Gedetailleerde analyse van de röntgenstraling vertelt astronomen meer over de samenstelling en de herkomst van het gas.

astronomie sterrenkunde ruimtevaart nieuws"Het onderzoek aan deze grote groepen melkwegstelsels draait vooral om de vraag hoe de grote structuren van het heelal gevormd zijn", legt projectleider Jelle Kaastra uit. Materie in het heelal is volgens de huidige inzichten verdeeld als een web van draadachtige structuren van ijl heet gas: het kosmisch web. Tussen die draden zitten holtes die steeds groter worden omdat het heelal uitdijt. "Vergelijk het met de bellen in een schuimbad", aldus de astronoom. Op de knooppunten in het web is de dichtheid van materie het hoogst. Daar kunnen dus clusters van melkwegstelsels ontstaan.

Door hun enorme massa en aantrekkingskracht hebben de clusters hun eigen dynamiek. Kaastra: "Ze trekken elkaar aan, ze bosten, ze vliegen door elkaar heen. Er gebeurt van alles dat we met röntgentelescopen als XMM-Newton kunnen bestuderen." XMM-Newton is de röntgentelescoop van ESA. SRON bouwde er een instrument voor dat röntgenstraling in detail kan analyseren. XMM-Newton werd in 1999 gelanceerd vanuit Frans Guyana en functioneert nog altijd uitstekend. Onlangs verlengde ESA de operaties van de satelliet met nog eens 5 jaar.

Bron: http://www.esa.int

Gerelateerde berichten

Lees ook: Hoe ziet het nabije heelal eruit?
Lees ook: Nieuwe infraroodkaart van de sterrenhemel
Lees ook: Fenomenen zoals Aarde-Maan zijn zeldzaam
Lees ook: Planeten in wording
Lees ook: Melkwegstelsels in de Perseuscluster
Lees ook: Veel gasmassa verstopt zich in het heelal

Bekijk alle berichten uit deze categorie.