Ulysses vriest dood :: Nieuws

Ulysses vriest dood

Geplaatst op 04-03-2008 om 19u43 door Bert Carrein - 6228 keer gelezen

Ulysses is bijna aan het einde van zijn loopbaan. De Europese sonde werd in 1990 door een Amerikaans ruimteveer in een baan gebracht waardoor het onbemande ruimtetuig verschilllende keren hoog boven de polen van de zon is gevlogen. Maar na een verblijf van meer dan 17 jaar in de ruimte - dat is vier keer langer dan gepland, maar net niet de 20 jaar dat de mytische held van Homerus van huis was - haalt het brutale klimaat in de ruimte stilaan de bovenhand. Waarschijnlijk valt de sonde uit in de maand maart of april. Het probleem zit in de verwarmers aan boord van het ruimtetuig. Ze krijgen stroom van een radioactieve batterij, maar na 17 jaar daalt de elektriciteitsproductie nu snel. En als de temperatuur binnenin Ulysses beneden de 2? C daalt, bevriest de brandstof van de kleine motoren die de sonde in de goede stand houden. Dan is het gedaan.

Ulysses is een gezamenlijk project van de Europese ESA en de Amerikaanse NASA. Oorspronkelijk was het idee dat beide organistaties elk een sonde zouden bouwen. Eén zou de zuidpool van de zon bestuderen terwijl de andere op hetzelfde moment de noordpool zou bekijken. Niet dat er echt 'polen' op de zon zijn, zoals hier op aarde, met ijskappen. Het gaat om de uiteinden van de virtuele as waar de zon omheen draait. Met andere woorden: Ulysses vloog onder de onderkant door en over de bovenkant van de zon.

Die zonnepolen zijn vanop aarde nauwelijks te onderzoeken. Vandaar dat het idee van twee zonnesondes de astronomische wereld heel erg aansprak. Maar bij gebrek aan geld hebben de Amerikanen hun sonde niet gebouwd. Alleen de Europese sonde Ulysses kwam in een baan over de polen van de zon, een baan die Ulysses om de zes jaar weer bij de zon bracht. Die 'bezoeken' vanop grote afstand, verder verwijderd van de zon dan de aarde, hebben de inzichten in de werking van de zon grondig heeft bijgestuurd. Ulysses toonde o.m. aan dat het magnetisch veld van de zon gelijkmatig is verdeeld over alle breedtegraden. En verder in het zonnestelsel vond Ulysses voor het eerst de aanwezigheid van interstellair stof en helium.

De baan van de sonde reikte tot aan de baan van Jupiter. Ulysses is nu op weg naar de reuzenplaneet. Vandaar ook de intense koude die Ulysses nu de das om doet. De zonnewarmte neemt af. Nu al is er onvoldoende elektriciteit om de verwarming, de instrumenten en de radiozender samen te laten functioneren. Daarop besliste de vluchtleiding om de radiozender tijdelijk uit te schakelen. Op die manier was wat meer stroom beschikbaar voor de verwarming en voor de wetenschappelijke instrumenten. De zender zou weer worden ingeschakeld als gegevens naar de aarde moesten worden gestuurd. Maar in januari van dit jaar lukte het herstarten van de zender niet meer.

Ulysses is nu dus wetenschappelijk gezien al 'dood' want er komen geen nieuwe gegevens meer door. De technici zullen Ulysses officieel 'dood' verklaren als de brandstofleidingen bevroren zijn en de motortjes niet meer automatisch door de boordcomputer kunnen opgestart worden. Een trieste vriesdood dus voor een sonde die 17 jaar lang massa's unieke gegevens naar de aarde heeft gestuurd. En een opvolger voor Ulysses staat niet in de plannen van de ruimtevaartlanden.

Bron: http://www.urania.be/berichten/toonbericht.php?id=3448

Gerelateerde berichten

Lees ook: Zonnevleklussen in het ultraviolet
Lees ook: Kolossale uitbarsting op de Zon
Lees ook: Zonnesonde op 1 juli buiten dienst
Lees ook: STEREO maakt eerste 3D-foto van de Zon
Lees ook: Er zit muziek in de Zon
Lees ook: Het butterfly-effect

Bekijk alle berichten uit deze categorie.

desterren.net

Nieuws