Nieuws

"Zwarte gaten waren eerder dan sterrenstelsels"

Geplaatst op 08-01-2009 om 19u06 door Bert Carrein - 3663 keer gelezen
Nieuws

Astronomen lijken een oud kip-of-ei probleem te hebben opgelost omtrent hetgeen er eerst kwam: ofwel sterrenstelsels ofwel de zwarte gaten in hun hun centrum. De kosmische kannibalen blijken, alvast volgens Chris Carilli van het National Radio Astronomy Observatory (NRAO), er eerder te zijn geweest.

Een internationaal team van astronomen heeft onderzoek verricht naar het eerste miljard jaar van het Universum, waarvan de leeftijd op 13,7 miljard jaar wordt geschat. De belangrijkste resultaten van deze studie zijn voorgesteld op een bijeenkomst van de Amerikaanse Vereniging van Astronomen in het Californische Long Beach.

Vroegere studies van "nabije" sterrenstelsels en het zwart gat in hun midden brachten een opmerkelijke band aan het licht tussen de massa van die zwarte gaten enerzijds en de massa van de sterren en gas die errond draaien anderzijds. De ratio tussen beide is bijna dezelfde voor een groot aantal sterrenstelsels van verschillende omvang en leeftijd. Zo bedraagt de massa van het zwart gat bijna een duizendste van de massa aan sterren en gassen errond.

"Die constante ratio wijst erop dat het zwarte gat en de materie errond elkaars groei beïnvloeden in een soort van interactieve relatie", aldus Dominik Riechers van het Calornia Institute of Technology (Caltech) in een communiqué van de NRAO. "De grote vraag is of de ene voor de andere (aan)groeit, dan wel of ze samen (aan)groeien en hun massaratio gedurende dit hele proces aanhouden".

Om die vraag op te lossen, gebruikten wetenschappers de Amerikaanse Very Large Array Radio Telescope en de interferometer op het plateau de Bure in Frankrijk om naar de prille jeugd van het universum - tot een miljard jaar na de Big Bang - en de geboorte van de eerste sterrenstelsels te "kijken". Aan de orde was of die massaratio al dan niet constant bleek. Volgens Fabian Walter van het Max-Planck Instituur voor Radio-Astronomie gaven de metingen aan dat de in onze buurt vastgestelde constante massaratio er toen niet was. De massa van de zwarte gaten was veel groter, wat als implicatie heeft dat zwarte gaten er eerst waren.

De volgende stap is uitvlooien hoe zwarte gaten en de sterren plus gassen errond elkaars groei hebben beïnvloed, aldus Riechers. "We weten niet welk mechanisme er speelt en waarom er op een zeker ogenblik een standaard massaratio is opgedoken".

Daarvoor is het nodig te begrijpen hoe de eerste sterren en sterrenstelsels zich in de piepjonge kosmos hebben gevormd, zegt Carilli.

Bron: http://www.hln.be

Gerelateerde berichten

Lees ook: Close-up van NGC 253
Lees ook: Twee sterrenstelsels in onze buurt op ramkoers
Lees ook: Hubble fotografeert trio van stelsels
Lees ook: NGC 253: Een stoffig eilanduniversum
Lees ook: Arp 188 en de Getijdestaart van het Kikkervisje
Lees ook: Botsende spiraalstelsels in Arp 274

Bekijk alle berichten uit deze categorie.

Home

Nieuws

Astronomie

Mediatheek