Nieuws

Atmosfeer van Pluto onthuld

Geplaatst op 02-03-2009 om 21u47 door Stefan De Decker - 10182 keer gelezen
Nieuws

Astronomen hebben met behulp van ESO’s VLT (Very Large Telescope) nieuwe inzichten bekomen over de ijle atmosfeer van de dwergplaneet Pluto. Ze vonden onverwacht hoge hoeveelheden methaan en de temperatuur van de atmosfeer is met -180 °C ongeveer 40°C hoger dan aan de oppervlakte. Dit zou te wijten kunnen zijn aan stukjes grond die bedekt zijn met puur methaan of aan een laag rijk aan methaan-ijs die grote delen van het oppervak van Pluto bedekt. De atmosfeer bestaat voonamelijk uit stikstof met kleine hoeveelheden koolstofmonoxide en methaan.

Met veel methaan in de atmosfeer wordt het duidelijk waarom Pluto’s atmosfeer zo “warm“ is zegt Emmanuel Lellouch die de resultaten heeft gepubliceerd. Pluto is 5 keer kleiner dan de aarde en bestaat voornameljk uit steen en ijs. Door zijn afstand van de zon, gemiddeld 40 keer verder dan de aarde, bedraagt de temperatuur aan het oppervlak –220°C. De atmosferische druk is 100 000 keer lager dan aarde.

Gedurende de 248 jaar durende omloop om de zon bevriest de atmosfeer aan het oppervlak wanneer Pluto zich verder van de zon bevindt en sublimeert (gaat rechtstreeks over van vaste vorm naar gas) wanneer Pluto zich dichterbij de zon bevindt. Pluto’s baan is immers langgerekt en niet cirkelvormig.

Tot voor kort kon enkel de bovenlaag van de atmosfeer onderzocht worden, en de temperatuur van die laag bleek –170°C te zijn. Er kon niks uit afgeleid worden over de atmosfeer aan de oppervlakte. Wanneer een ster achter een planeet schuift zal de lichtsterkte van die ster geleidelijk dalen omdat de baan van het licht door een almaar dikkere atmosfeer van die planeet gaat vooraleer volledig verduisterd te worden. Maar met het CRIRES (CRyogenic InfraRed Echelle Spectrograph) instrument van de VLT is nu de ijle atmosfeer in zijn geheel onthuld.

In tegenstelling met de aarde is Pluto’s atmosfeer of het overgrote deel ervan, onderhevig aan een temperatuur inversie. Op aarde wordt de lucht ongeveer 6 graden kouder per km hoogte extra. Op Pluto is de temperatuur kouder aan de oppervlakte. Pluto’s oppervlak wordt zo koud door de sublimatie van methaanijs aan de oppervlakte. Net zoals een bezweet lichaam afkoelt door het verdampen van het zweet. De CRIRES observaties tonen aan dat methaan het tweede meest voorkomend gas in de atmosfeer van Pluto is.

In 2015 krijgen Pluto en zijn 3 manen een kort bezoek van NASA’s New Horizons missie. De artistieke impressie hieronder stelt Pluto’s ijzige oppervlak voor en toont Pluto’s grootste maan Charon en de zon die niet meer dan een felle ster lijkt.

astronomie sterrenkunde ruimtevaart nieuws

Bron: ESO

Gerelateerde berichten

Lees ook: Plutomaan Charon produceert ijs
Lees ook: Manen van Pluto
Lees ook: Dwergplaneet Pluto is in enkele jaren roder geworden

Bekijk alle berichten uit deze categorie.

Home

Nieuws

Astronomie

Mediatheek